BEZOEK AAN KAKOT

Samen met Karona, onze Cambodjaanse contactpersoon, vertrekken we al heel vroeg naar KAKOT. Tassen vol materiaal slepen we voor de Kindergarten mee.  De weg daarnaartoe is een ramp: stoffig (blijf maar niezen); hobbelig (vasthouden aan stoel is geen luxe) slingerend (goed dat we niet te veel gegeten hebben): er lijkt geen einde aan te komen. Maar desondanks: wat een bijzondere ervaring. Onze A-2 is maar een saaie bedoening!

De juffrouw van de Kindergarten, Sokha, zwaait uitbundig als ze ons ziet. Sommige peuters gluren, vanachter een muurtje, naar ons; anderen durven te lachen. De ruimte is kleurrijk ingericht: stoeltjes, tafels, fietsje, vloerpuzzelkleed en zelfs een trapauto (alles plastic en van Chinese makelij, niet direct duurzaam, maar ja…). Aan de muur hangen instructieplaten over handen wassen, soorten fruit en kinderziektes herkennen. Komt me niet onbekend voor! Karona heeft meubeltjes, speelgoed en spelmaterialen voor kindergarten van het budget gekocht. Sokha en kinderen zijn hier zichtbaar blij mee. Wat een verschil met de begintijd van de Kindergarten; er was toen niets aanwezig; de juf had wat spulletjes van thuis meegebracht.

 

Met de tong tussen de lippen liggen kinderen op de grond; ze kleuren de tekeningen alsof hun leven ervan af hangt. Een ouder zusje, dat pas ’s ‘middags naar de primaryschool gaat, helpt de zwangere Sokha vandaag. Tekst op haar truitje: “last clean T-shirt”! En waarschijnlijk ook haar enige T-shirt dat ze heeft!  Zo te zien geldt dit voor meer kinderen….

 

Sokha begint om 6 uur met het vegen van de vloer en het klaarzetten van de spullen. Ze moet iedere avond alles achter slot en grendel zetten i.v.m. diefstal. De ruimte wordt ook gebruikt voor overleg door Chief met bewoners. Sinds ze van Friends of KAKOT een afsluitbare kast en deurslot heeft gekregen, worden er geen spullen meer gejat. Een uur later komen de eerste kinderen, soms gebracht door ouder of broer/zus. Op mijn vraag of kinderen thuis hebben ontbeten zegt ze: soms wel, soms niet.

We gaan op grond zitten en kijken eens rond wat er gebeurt. In no time hebben we contact; Marcel bewondert een plastic vrachtwagen (jongens he?) en steelt de show met de grote camera. Heerlijk, al die groezelige vingertjes overal aan. Ik kleur mee met een aantal Picasso’s in spe. Om 11 uur komt mr. Phalla met zijn nieuwbakken vrouw op de brommer aangereden. Aan het stuur hangen 2 “emmers” met warm eten. Eerst handjes wassen, dan pas eten; ze doen het allemaal! Geroutineerd worden de borden gevuld en al snel smullen de kinderen hun bordjes leeg. Iedere dag krijgen ze een gezonde maaltijd: rijst, veel groente en een beetje vlees. Dit wordt door ouders erg gewaardeerd, vaak is dit de enige “fatsoenlijke” maaltijd per dag!

 

De kinderen kennen de routine van de dag. Als alle bordjes -zo goed als-leeg zijn, lopen ze naar buiten. Daar vindt het waterspektakel plaats. De juf “doucht” ze, wast de haren en helpt ze met aankleden. Wat een klus met 25 kinderen om je heen. Daarna lopen ze naar het voorraadkamertje, waar ze matjes uitrollen en kussentjes neerleggen. Ze kruipen zij aan zij; hoe gezellig! Sommigen gluren nog even door hun wimpers.  Juf legt knalroze dekentjes over hen heen. Het ziet er vertederend uit, al die koppies op kussens, oogjes dicht en dan SLAPEN! Wat een rust.

Eindelijk tijd om Sokha de meegebrachte spulletjes te geven. Zij is heel blij met het kleurmateriaal, boekjes, stiften, pennen, kleurplaten en papier; zij krijgt ook nog een stapel kleurboeken. Ook de grote tas met toiletartikelen, neemt ze gretig aan. Iedere dag worden de kinderen -na het slaapje- buiten gewassen. Het middagprogramma verloopt een beetje hetzelfde als de ochtend: (foam) puzzeltjes leggen; met autootjes spelen, balgooien, fietsen/crossen/trappen door de ruimte en vooral BOTSEN.  Daar wordt hard om gelachen…

Het onderwijs in Cambodja is niet ver ontwikkeld; door Pol Pot’s Khmer regime, is de gehele intellectuele laag vermoord. Pedagogische plannen binnen Kindergarten, toch al door overheid ondergewaardeerd, komen langzaam van de grond. Sokha, die in haar eentje 25 kleuters bezighoudt, heeft hier echt geen tijd voor. Maar aan alles kan ik zien, dat zij met veel geduld, aandacht en liefde voor/met de kinderen werkt. Daar kan geen plan tegenop.

Ondertussen zijn een aantal vrouwen binnengekomen. Ik mag een paar moeders en hun kind(eren) interviewen. De gesprekjes zijn eenvoudig, maar hun antwoorden soms pijnlijk, verdrietig, soms hoopvol. Een meisje van een jaar of 10 zit met grote treurige ogen naar me te staren. Haar oma vertelt dat vader in de bak zit: hij heeft zijn vrouw vermoord, is gevlucht en heeft toen een truckersongeluk veroorzaakt. Zij voedt nu noodgedwongen haar kleinkinderen op. De kleindochter hoopt beroemd te worden, ze kan prachtig tekenen. Of de moeder met 3 zoontjes, die geen geld heeft om de medicatie voor een kind te betalen. Of……nog even geduld: al deze verhalen kunnen jullie de komende maanden in de nieuwsbrief vinden.

Srey Toun, het meervoudig gehandicapte meisje, komt met haar moeder “aangelopen”. Door haar ernstige spasme schiet haar lijf -uit blijdschap-alle kanten op; het doet me wat! Ze is zichtbaar blij met de door Leeuwenborgh studenten geschonken rolstoel. Hierdoor is ze mobieler geworden, een zorg minder voor moeder.

Met enige tegenzin nemen we later afscheid van de kinderen, hun moeders en Sokha. We moeten haar beloven volgend jaar weer te komen kijken als de Kindergarten in de nieuwbouw zit. Daarover later meer. De primaryschool wacht!

 

Een paar honderd meter verder op ligt aan de overkant van de stoffige straat de primaryschool. Van veraf glinstert de draad die om het terrein is gezet. De bewoners hebben de palen aangeleverd; de rest komt van de Friends of KAKOT. De basisschool is opgeknapt, het terrein buiten geëgaliseerd en er staan voetbalgoals en volleybalnetten. Tot grote verrassing heeft UNICEF onlangs hier een speeltuin neergezet; schommels zijn favoriet, zelfs bij ouders! De ijzeren spijlen voor ramen zijn gerepareerd (anti-diefstal), de meubels opgeknapt. De leerkrachten hebben een afsluitbare kast, die nu wel gevuld is met lesmateriaal. In elke klas begroeten de studenten ons: ze staan op en vouwen hun handen ??en buigen -al prevelend-licht voorover.

Sommigen herkennen ons nog van vorige bezoek; halen hun toen gekregen schoolspullen uit kastje. Zuinig zijn ze hier! Jammer dat de kinderen nauwelijks Engels spreken; ik wil graag hun dromen en wensen horen. In het komend jaar wordt hier gestart met Engelse les. Wie weet kunnen ze ons over een tijdje een mailtje sturen. Als er laptops zijn, kan dat. Wordt aan gewerkt!

De jongsten schrijven op een krijtbordje, dat met beetje spuug wordt schoongeveegd. Anno 2018 bestaat dat nog steeds.

 

Samen met het hoofd van de school en de leerkrachten praten we over de huidige situatie. De juffen vertellen dat ze blij zijn met de lockers en de opknapbeurt/omheining. Ze verheugen zich op de in aanbouw zijnde teacher’s-room, waar ze kunnen overnachten. Ik moet er niet aan denken om naast mijn werkplek te moeten blijven slapen, maar ja…ik fietste 700 meter naar werk.

Het hoofd van school beschrijft beeldend zijn problemen met de chief, de traagheid van de overheid en zijn probleem om kinderen geregeld naar school te krijgen. Kan het geven van een beloning aan ouders (bv. een foodbox) of student gratis Engelse les laten volgen, een oplossing zijn? De problemen die zich hier voordoen zijn universeel: geldgebrek, (on)macht, corruptie; gevolgen zijn desastreus, maar hij blijft optimistisch. Hij is erg blij met de steun, die hij van de Friends of KAKOT krijgt en dat de bewoners in KAKOT langzaamaan meer bereid zijn problemen op te pakken.

Ondertussen spelen/ kletsen/ oefenen/ schrijven/ lachen/ gluren de kinderen in de klas verder…”mag ik gaan plassen, juf?”  Wat een gedisciplineerde jeugd!

 

Ten afscheid mogen we aan einde van middag de voetbalwedstrijd aftrappen. Ze laten hun passes, tackles en schwalbes zien. Wij lachen, zij lachen…ook de meiden doen mee. Een mooi gezicht, al die kinderen in de (niet door) Fly Emirates shirts te zien rennen. Binnenkort vindt er zelfs een derby plaats tussen de Sambok-dorpen, waarvan KAKOT er een is; zij hebben het al over hun. “Champions league”.

Overigens: Fly Emirates wordt benaderd; kijken of ze willen sponsoren.

 

Aan de andere kant van de school wordt eind februari het teacher’s home opgeleverd; gebouwd door GIZ. Deze NGO heeft KAKOT gekozen als pioniersplaats voor hun investeringen. Vandaar dit gebouw en andere acties. Het is de bedoeling dat de kindergarten hier ook gaat zitten. We schrikken van de ruimte: een kamertje van 4×6 meter is absoluut niet voldoende, geen stroom, geen water, geen buitenspeelruimte. Hierover is het laatste woord nog niet gezegd.

 

Op weg naar huis stoppen we nog bij een boer, die groentes verbouwt en steun van GIZ krijgt. Het ziet er mooi uit.

Ook gaan we nog kort kijken naar een Kindergarten in een ander dorp, dat low-budget gebouwd is. Dat heeft ook zo zijn beperkingen: geen kook-en slaapruimte. Keuzes maken dus.

Met al deze indrukken in ons hoofd, rijden we terug naar het hotel in Kratie. Weer een uur hobbelen; kunnen de eerste indrukken zakken. We gaan nadenken en morgen weer verder overleggen.